$
€
Komşu il Düzce’de 23 Kasım Çarşamba günü sabaha karşı 04.08’de yaşanan depremden sonra herkesin aklında şu soru oluşmaya başladı; “Düzce’deki 6 şiddetindeki deprem Gerede’de yaşansaydı ne olurdu?”
Gerede’deki yapı stoklarıyla ilgili elde ettiğimiz resmi verileri, uzman bir çok Jeolog isim ile yaptığımız görüşmede paylaştığımızda çıkan sonuç hayli korkunç oldu.
Yıkımın en fazla olduğu yapılar olarak dikkat çeken 1970 ve 1999 yılları arasında inşa edilen binalar ilçede 2000’den sonra yapılan binalardan oldukça fazla. Gerede’de yaklaşık 8 bin kişi 1970 ve 1999 yılları arasında inşa edilen yapılarda oturuyor.
Düzce’deki depremde can kaybının olmamasının en önemli nedeni 1999’da yaşanan depremden sonra bina yapılarının Yüzde 88’inin depreme dayanıklı yeni yapılardan oluşması oldu.
Herkesin merak ettiği soruyu uzmanlar şöyle yanıtladı; “Bu verilere göre, 6 şiddetindeki deprem Gerede’de yaşansaydı yapı stoğunun en az yüzde 30’u hasar görür, 700’ün üzerinde yaralı, 100’e yakın can kaybı yaşanırdı. KAF üzerinde yer alan, 1. derece deprem bölgesindeki Gerede’de 1970 ve 1999 yılları arasında inşa edilen binaların durumu oldukça fazla, bu durum oldukça kötü. Acilen önlem almalısınız.”
1999 ve öncesi Gerede’de inşa edilen kaç bina var? 2000 yılından sonra yeni yapılan bina sayısı ne kadar? Hepsi bu özel haberin detayında…
Düzce’de yaşanan deprem, 76 yıl önce 7.2 şiddetinde Türkiye’deki en büyük depremlerden birini yaşayan Gerede’de tedirginlik yarattı. Büyük deprem geçirmesi nedeniyle fay hattındaki gerilimi boşalttığı ve en az 200 yıl daha büyük deprem beklenmediği belirtilen ilçede, Düzce depremi tüm görüşleri çürüttü.
76 yıldır enerjisini boşaltmayan fay hattı, her an depreme hazırlıklı olunması gerektiğini artık ortaya koyuyor. Kuzey Anadolu Fay hattı üzerinde yer alan Gerede’de ‘nasıl olsa büyük deprem yaşandı, bir daha olma olasılığı az’ düşüncesinden bir an önce çıkılması gerekiyor.
1944 yılında 5 bin’e yakın can kaybı verdiğimiz depremde atlanılan bir başka konu da o dönem evlerin büyük bölümünün kerpiçten olması. Depreme daha dayanıklı olan ve çok katlı olmayan ahşap evlerde verdiğimiz bu can kaybını olası bir Gerede depreminde 1999 ve öncesinde yapılan betonarme yapılarda daha fazla yaşayacağız.
1999 ve öncesi kaç yapı var?
Ne yazık ki sadece yaşanan büyük bir depremden sonra aklımıza gelen deprem gerçeği yaptığımız araştırmada, Gerede’nin yaşanacak büyük bir depreme ne kadar hazırlıklı olmadığını ortaya koydu. Edindiğimiz resmi verilere göre, yıkımın en fazla olduğu yapılar olarak dikkat çeken 1970 ve 1999 yılları arasında inşa edilen binalar ilçede 2000’den sonra yapılan binalardan oldukça fazla.
Gerede’de yapı denetiminin neredeyse olmadığı 1999 ve öncesi inşa edilen bina sayısı 1702. Bu 1702 binada 5118 mesken var. 5118 mesken sayısı da en az 8 bin insanın bu dayanıksız yapılarda oturduğunu ortaya koyuyor. Tahminler, 1999 ve öncesinde inşa edilen yapıların tamamına yakınının büyük bir depremde yıkılacağını öngörüyor. Bu da yaklaşık 8 bin kişinin büyük tehlike altında olduğunu gözler önüne seriyor.
1944 depreminde 5 bin’e yakın can kaybı yaşanan Gerede’de, yakın zamanda yaşanacak büyük bir depremde 10 bin’e yakın insan tehlike altında bulunuyor. Bu 1702 yapının acilen yenilenmesi gerekiyor. Gerede’de 1999’dan önce yapılan çok sayıda binanın ayrıca dış yapı izolasyonu ile sadece dışarıdan yenilendiği de belirtiliyor. Dışarıdan bakılınca izolasyon nedeniyle yeni gibi görünen bu binaların aslında depreme dayanıksız oldukları, binalarda yenilemeden kaçınıldığı söyleniyor.
2000’den sonra yapılan yapılar
Yapı denetim süzgecinden geçen ve gerek demir gerekse de beton kalitesi anlamında depreme dayanıklı oldukları belirtilen ve 2000 yılından sonra inşa edilen Gerede’deki yapı sayısı 1064. Bu 1064 yapının çok büyük kısmı müteahhitliğin ilçede hız kazandığı 2006 ve sonrasındaki yıllarda inşa edildi. Bu binalarda C25 ve üzeri beton kalitesinin kullanıldığı belirtiliyor. İlçedeki toplam oturulan bina sayısı ise 2761 civarında.
Resmi binalar çürük!
Yakın zamanda yenilenmesi beklenen Gerede Kaymakamlık binası başta olmak üzere Adliye ve Vergi Dairesi’nin bulunduğu binanın yakın zamanda yapılan testleri çürük çıkmıştı. İlçe Emniyet Müdürlüğü binasının durumu ortada. Ayrıca çok sayıda okulun durumu da içler açıcı değil. Son zamanlarda bazı okullarda güçlendirme yapıldığı gözleniyor. Resmi binalarımızın durumunu yine yakın tarihte yıkılan Öğretmenevi binası ortaya koyuyor. Uzmanlar, yıkılan Öğretmenevi binasının bu zamana dek nasıl ayakta durduğunu o dönemde anlamaya çalıştıklarını belirtiyorlardı.
Uzmanların görüşleri
Yukarıda belirtilen verileri, Uzman 3 Jeolog ile görüşerek paylaştık. Uzman Jeologların ortak görüşü hiç de iç açıcı olmadı. Hepsi de “yapı durumunuzun acilen yenilenmesi gerekiyor” görüşünü ortaya koyarken, görüşme fırsatı bulduğumuz ve edindiğimiz verileri paylaştığımız 3 jeologdan 2’si “Düzce’de yaşanan 6 şiddetindeki deprem Gerede’de yaşansaydı ne olurdu?” sorusunu yanıtsız bırakmadı. Jeologlar; “Bu verilerle 6 şiddetindeki deprem şayet Düzce değil de Gerede’de yaşanmış olsaydı, yapı stoğunun en az yüzde 30’u hasar görür, 400 ile 700 arasında yaralı, 50 ile 100 arasında can kaybı yaşanırdı.”tanısını ortaya koydu.
