Fıkra gibi tarım!

Gerede’de neden tarım noktasında bir gelişim kaydedilmiyor diye son günlerde bir düşünce aldı beni… Sonra bir araştırmaya koyuldum ki “koyulmaz olaydım” dedim sonunda.

Tekke Barajı’nın inşası da olduktan sonra Gerede’de 5 derecelik bir hava sıcaklığı artışı olacak ve bu tarımı geliştirebilecek diye yola çıktım. Gerede’de köy nüfusunun düşüşüne set olacak tarımdaki gelişim nasıl olabilir diye araştırmaya koyulurken ilçemizdeki patates veriminin çok kaliteli olduğunu ve Gerede’de yetişen kaliteli patatesin hiçbir bölgede yetişmediğini öğrendim. Önce Gerede’de yetiştirilen patateslerin önemli cips firmalarına yetiştirilerek satıldığı bilgisine ulaştım. İşin derinine inince kar etmesine ve ürettiği patatese karşın üreticinin Gerede’de bir daha patates üretimi yapmamaya karar verdiğini üzülerek öğrendim. Nedeni mi? Para değil, pul değil, ürün kalitesi değil! Bir nevi bıkkınlık denilebilir.

Patates üreticisinin Gerede’de trajikomik başına gelenler: 2011 yılında Gerede’deki verimli toprağı keşfeden üretici tarım yapmak için kolları sıvar. Gerede’de arpa ve buğdayın dışında sulamalı tarımı geliştirebilecek bir projeye imza atan bu üretici, tohumluk patatesleri kiraladığı tarlalara ekmeye başlar. Ekimden hemen sonra yeşeren patates tarlasının büyükbaş hayvanlar yarısını götürür. Hayvanların tarlaya girdiğini gören üretici muhatap bulabilmek için sorar-soruşturur. 1-2-3… kişiden sonra sonunda kendisine muhatap bulur. Aldığı cevap: “Ya sen şu tarlayı ekeli bizim inekler daha da sütlendi!” Sene 2013… Tarlanın yarısı heba olması bir yana yetiştirilen kaliteli patatese rağmen üretici 2 sene dayanabiliyor! Artık Gerede’de üretim yapmayacak. Oysa verimli toprağımızın kıymeti bilinmiş olsaydı günden güne artacak üreticilerle birlikte insanlarımız bu tarlalarda yevmiyeli çalışabileceklerdi, kim bilir! Belki de artan üretimle birlikte ünlü bir cips fabrikası Gerede’ye fabrika kurmuş olacaktı! Bak sen şu tarlaya giren ineğin yaptığına. Tarım denilince sadece büyükbaş hayvan yetiştirip arpa, buğday ekmek değil her açıdan bu konuyu enine-boyuna düşünmek gerekiyor.

Araştırmamı patates üretiminden sonra bitirecektim ki ilçemizde nohut üretimi yapan birinin olduğunu öğrendim. Onun nohutlarına da atlar dadanmış, pek bi dertliydi. Patates yiyen inek çok süt verdiğine göre, atlar da nohudu yiyince çok hızlı koşuyordu herhalde! Yazılsa kitap olur değil mi? Hakikaten Gerede gelişemiyorsa biraz da kendimize bakmamız gerektiğini anladım sonra.

Şu boşta duran tarlalarımızın değerini bilmemiz lazım. En kaliteli patates bizim topraklarımızda yetişiyor, en kaliteli nohut bizim topraklarımızda yetişiyor, yine şeker pancarı bizim tarlalarımızda yetişiyor, düne kadar Gerede’miz Osmanlı Devleti’nin gül üretim merkeziydi. Bugün bir sempozyum var. 60’ın üzerinde bilim insanının Gerede’ye ilişkin tarihsel araştırmalarına baktım ve kimsenin Gerede geçmişinde hangi tarımsal ürünlerin üretildiğini ele almadığını üzülerek gördüm. Merak ediyorum, dedelerimiz ne yapmışlar. Onlar da sadece arpa, buğday mı ekmişler?

Sağlıcakla kalın…