$
€
Edindiğimiz verilere göre, yıkımın en fazla olduğu yapılar olarak dikkat çeken 1970 ve 1999 yılları arasında inşa edilen binalar ilçede 2000’den sonra yapılan binalardan oldukça fazla. Yakın zamanda yaşanacak büyük bir depremde 10 bin’e yakın insan Gerede’de tehlike altında bulunuyor.
1939 yılında tıpkı Gerede’de olduğu gibi 7.2 şiddetiyle sarsılan Erzincan, 13 Mart 1992 tarihinde 6.8 şiddeti ile sarsıldı. Yani Erzincan ili aynı fay üzerinde 53 yıl sonra yeniden depremi yaşadı. Gerede fayı ise 76 yıldır kımıldamadı.
Ne yazık ki; 1. derece deprem bölgesinde olan ancak bir çok resmi kurum ile Kaymakamlık binası bile çürük olan, Kentsel Dönüşüm Projesi’ne birazcık metrekare kaybı için burun kıvırıp hayatını hiçe sayan Gerede’de deprem gerçekliğinden bahsediyoruz. 1999 ve öncesi yapılan Gerede’de kaç bina var? 2000 yılından sonra yeni yapılan bina sayısı ne kadar? Hepsi bu özel haberin detayında…
İzmir’de yaşanan deprem, 76 yıl önce 7.2 şiddetinde Türkiye’deki en büyük depremlerden birini yaşayan Gerede’de tedirginlik yarattı. 76 yıldır enerjisini boşaltmayan fay hattı, her an depreme hazırlıklı olunması gerektiğini ortaya koyuyor. Kuzey Anadolu Fay hattı üzerinde yer alan Gerede’de ‘nasıl olsa büyük deprem yaşandı, bir daha olma olasılığı az’ düşüncesinden bir an önce çıkılması gerekiyor. Bu konuda örnek alınması gereken yer ise aynı fay üzerinde yer aldığımız Erzincan ili olarak karşımıza çıkıyor. Peki neden Erzincan? 1939 yılında tıpkı Gerede’de olduğu gibi 7.2 şiddetiyle sarsılan Erzincan, 13 Mart 1992 tarihinde 6.8 şiddeti ile sarsıldı. Yani Erzincan ili aynı fay üzerinde 53 yıl sonra yeniden depremi yaşadı. Gerede fayı ise 76 yıldır kımıldamadı. Sadece 1999 yılında yaşanan Gölcük ve Düzce depremlerinin çevre sarsıntılarını hissetti.
1944 yılında 5 bin’e yakın can kaybı verdiğimiz depremde atlanılan bir başka konu da o dönem evlerin büyük bölümünün kerpiçten olması. Depreme daha dayanıklı olan ve çok katlı olmayan ahşap evlerde verdiğimiz bu can kaybını olası bir Gerede depreminde 1999 ve öncesinde yapılan betonarme yapılarda daha fazla yaşayacağız.
1999 ve öncesi kaç yapı var?
Ne yazık ki sadece yaşanan büyük bir depremden sonra aklımıza gelen deprem gerçeği son yaptığımız araştırmalarda, Gerede’nin yaşanacak büyük bir depreme ne kadar hazırlıklı olmadığını ortaya koydu. Edindiğimiz verilere göre, yıkımın en fazla olduğu yapılar olarak dikkat çeken 1970 ve 1999 yılları arasında inşa edilen binalar ilçede 2000’den sonra yapılan binalardan oldukça fazla. Gerede’de yapı denetiminin neredeyse olmadığı 1999 ve öncesi inşa edilen bina sayısı 1702. Bu 1702 binada 5118 mesken var. 5118 mesken sayısı da en az 12 bin insanın bu dayanıksız yapılarda oturduğunu ortaya koyuyor. Tahminler, 1999 ve öncesinde inşa edilen yapıların tamamına yakınının büyük bir depremde yıkılacağını öngörüyor. Bu da yaklaşık 12 bin kişinin büyük tehlike altında olduğunu gözler önüne seriyor. 1944 depreminde 5 bin’e yakın can kaybı yaşanan Gerede’de, yakın zamanda yaşanacak büyük bir depremde 10 bin’e yakın insan tehlike altında bulunuyor. Bu 1702 yapının acilen yenilenmesi gerekiyor. Gerede’de 1999’dan önce yapılan çok sayıda binanın ayrıca dış yapı izolasyonu ile sadece dışarıdan yenilendiği de belirtiliyor. Dışarıdan bakılınca izolasyon nedeniyle yeni gibi görünen bu binaların aslında depreme dayanıksız oldukları, binalarda güçlendirmeden kaçınıldığı söyleniyor.
2000’den sonra yapılan yapılar
Yapı denetim süzgecinden geçen ve gerek demir gerekse de beton kalitesi anlamında depreme dayanıklı oldukları belirtilen ve 2000 yılından sonra inşa edilen Gerede’deki yapı sayısı ise 1059. Bu 1059 yapının çok büyük kısmı müteahhitliğin ilçede hız kazandığı 2006 ve sonrasındaki yıllarda inşa edildi. Bu binalarda C25 ve üzeri beton kalitesinin kullanıldığı belirtiliyor. İlçedeki toplam oturulan bina sayısı ise 2761 civarında.
Resmi binalar çürük!
Yakın zamanda yenilenmesi beklenen Gerede Kaymakamlık binası başta olmak üzere Adliye ve Vergi Dairesi’nin bulunduğu binanın yakın zamanda yapılan testleri çürük çıkmıştı. İlçe Emniyet Müdürlüğü binasının durumu ortada. Ayrıca çok sayıda okulun durumu da içler açıcı değil. Son zamanlarda bazı okullarda güçlendirme yapıldığı gözleniyor. Resmi binalarımızın durumunu yine yakın tarihte yapılan testlerde “burayı acilen yıkın” raporu verilen Öğretmenevi binası ortaya koyuyor. Uzmanlar, yıkılan Öğretmenevi binasının bu zamana dek nasıl ayakta durduğunu o dönemde anlamaya çalıştıklarını belirtiyorlardı.
Özetle; 1. derece deprem bölgesinde olan ancak bir çok resmi kurum ile Kaymakamlık binası bile çürük olan, Kentsel Dönüşüm Projesi’ne birazcık metrekare kaybı için burun kıvırıp hayatını hiçe sayan Gerede’de deprem gerçekliğinden bahsediyoruz.
